ΣΚΟΝΗ, ΠΕΤΡΕΣ, ΛΑΣΠΕΣ

Without music life would be a mistake.  ~Friedrich Wilhelm Nietzsche

Η μουσική είναι εκείνη η μορφή τέχνης που μπορεί να σε ταξιδέψει και να σε παρασύρει σε άλλους κόσμους μέσα σε λίγα λεπτά της ώρας.

Υπάρχουν πολλά αγαπημένα τραγούδια και μουσικές οι οποίες «συνοδεύουν» ορισμένους από μας στην καθημερινότητά μας ανάλογα με τη διάθεση και τη φάση ζωής στην οποία είμαστε. Κάθε μουσικό κομμάτι αποτελεί το δικό μας σάουντρακ, πλημμυρισμένο από εικόνες και συναισθήματα. Όλοι λίγο πολύ συνδέουμε κάποιο κομμάτι με κάποια ανάμνηση, με κάποια σκέψη, με κάποιο πρόσωπο, με κάποια κατάσταση.

Για παράδειγμα σήμερα άκουγα συνεχόμενα ένα παλιό τραγούδι του Δημήτρη Πουλικάκου με τον τίτλο: «Σκόνη, Πέτρες, Λάσπη», από τον δίσκο Μεταφοραί εκδρομαί ο Μήτσος του 1976. Εγώ γεννήθηκα δυο χρόνια αργότερα. Ωστόσο η κατάσταση που περιγράφεται στους στίχους συνεχίζουν να είναι το ίδιο επίκαιροι, αφού γι αυτή τη γαμημένη φασουλάδα δουλεύουμε  κάποιοι σα τρελοί και κάποιοι άλλοι δεν την φτιάχνουμε καν μόνοι μας αλλά η γερασμένη μάνα μας που ζούμε παρέα μαζί της αφού δεν μπορούμε να κάνουμε κι αλλιώς.. Και μάλιστα πώς, ιδιαίτερα αυτή την εποχή των χαλεπών καιρών της οικονομικής κρίσης.

Τραγουδώντας τους στίχους, πιο καλά ουρλιάζοντας, μια χαρά μου εκτονώνεται το καταπιεσμένο μου συναίσθημα επιτρέποντας στον προλετάριο εαυτό μου να εκφραστεί ελεύθερα μέσα στους 4 τοίχους του σπιτιού μου και της δυνητικής κοινότητας των «φίλων» στο facebook.

Από το κομμάτι αυτό λοιπόν του Θείου Νώντα ξεκίνησα να σκέφτομαι πως θα ήταν μια ζωή χωρίς μουσική. Μάλλον δε μπορώ να τη φανταστώ όπως και κανείς άλλωστε αφού κι ο ίδιος ο οργανισμός μας παράγει ρυθμό με κύριο αυτόν της καρδιάς.

Η έννοια της μουσικής είναι τόσο παλιά όσο και η δημιουργία του κόσμου, αφού ο ρυθμός, από τα βασικότερα στοιχεία της, γεννήθηκε με την πρώτη πνοή ζωής. Το σύμπαν κινείται πάνω σε μια ατέλειωτη ποικιλία ρυθμών: αστρικοί ρυθμοί, εποχιακοί ρυθμοί, ημερονύκτιο... Ακόμα και ο  ανθρώπινος οργανισμός, μέρος του σύμπαντος, λειτουργεί επίσης πάνω σε μια πολύ μεγάλη ποικιλία ρυθμών: βιολογικοί ρυθμοί, οργανικοί ρυθμοί, κυτταρικοί ρυθμοί...

Η ζωή χωρίς τη μουσική μοιάζει να είναι «γυμνή», σα να λείπει η αίσθηση της ακοής.

Γιατί όμως ορισμένοι ήχοι μας αγγίζουν περισσότερο από κάποιους άλλους;

Σε κάποιες μελέτες αναφέρεται πως αυτό εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων που έχουν να κάνουν με την προσωπικότητα του καθενός. Οι πιο σημαντικοί είναι τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, η ιδιοσυγκρασία η μόρφωση, το κοινωνικο-πολιτιστικό και κληρονομικό περιβάλλον, το ίδιο το μουσικό έργο καθώς και  η ψυχική διάθεση του ατόμου κατά τη συγκεκριμένη στιγμή της ακρόασης. Έτσι εξηγείται η ταύτιση μου με τον στίχο: «Μα όλα στον ορίζοντα τα ίδια και τα ίδια κι οι ελπίδες μια απάτη μακρινή".

Είναι γεγονός ότι η αίσθηση της ακοής είναι η πρώτη που αναπτύσσεται γύρω στους 3 μήνες της εγκυμοσύνης .Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι έμβρυα ακούνε και αντιδρούν σε ήχους με κίνηση. .  Νεογέννητα μπορούν να αναγνωρίσουν μουσική που οι γονείς τους έπαιζαν για αυτά όταν ήταν στην μήτρα και επίσης γίνονται πιο χαρούμενα, ή τους παίρνει ο ύπνος όταν ακούνε κάποιο γνώριμο τραγούδι.  Κάποιοι ειδικοί επίσης λένε ότι τα έμβρυα αναπνέουν στον ρυθμό της αγαπημένης τους μουσικής.

Η μουσική είναι ένα από τα ελάχιστα μέσα που αντικατοπτρίζουν την ψυχοσύνθεσή  μας και καταφέρνει να μας αποφορτίσει και να μας εκφράσει με έναν μοναδικό τρόπο και μάλιστα χωρίς  λόγια.

Φαίνεται όμως πως ούτε και τα ζώα  μένουν αδιάφορα από τις μαγικές επιδράσεις της μουσικής. Για παράδειγμα, απόλυτοι λάτρεις της κλασικής μουσικής αποδεικνύονται οι σκύλοι καθώς, όταν «ρωτήθηκαν» από τους επιστήμονες της Σχολής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Queens στο Μπέλφαστ , δεν απάντησαν απλώς καταφατικά στην ερώτηση αλλά παρέδωσαν και το top 10 των προτιμήσεών τους με τους Μπαχ, Βιβάλντι και Μότσαρτ να βρίσκονται στην κορυφή των μουσικών προτιμήσεών τους. Οι σκύλοι φαίνεται ότι δεν αντέχουν καθόλου τη χέβι μέταλ μουσική, ενώ η ποπ και η ρέγκε τους αφήνουν αδιάφορους. Στο παρελθόν έχουν γίνει πολυάριθμες μελέτες οι οποίες έχουν δείξει ότι τα ζώα έχουν μουσικές προτιμήσεις. Π.χ., έχει αποδειχθεί ότι οι αγελάδες παράγουν περισσότερο γάλα υπό τους ήχους απαλής μουσικής ή ότι αυξάνεται η παραγωγή αβγών στις κότες που ακούνε ραδιόφωνο!!!

Και σε εργασιακούς χώρους όμως και ανάλογα τα καταστήματα υπάρχει μουσική άλλοτε διακριτική και άλλοτε έντονη, π.χ. σε καταστήματα όπως σουπερ μάρκετ ή καταστήματα ένδυσης, η οποία μουσική συνήθως όμως «σπάει τα νεύρα» του εργαζόμενου ή τον κουρδίζει να εργάζεται με μεγαλύτερη νευρικότητα μπορεί και σπαστικότητα αν για παράδειγμα επί οχτώ ώρες ακούει κάποιος χαζομπιτάκια. Εδώ μάλλον δεν υπολογίζεται η παραγωγικότητα του εργαζομένου αντίθετα με του ζώου αλλά περισσότερο η αύξηση της καταναλωτικής μανίας του πελάτη.

Τα τελευταία χρόνια ωστόσο έχει δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στη μουσικοθεραπεία σαν εναλλακτική μορφή ψυχοθεραπείας. Μουσικοθεραπεία είναι η κατάλληλη χρήση της μουσικής και των μουσικών στοιχείων με στόχο την υποστήριξη, βελτίωση ή αποκατάσταση της διανοητικής, φυσικής, συναισθηματικής και πνευματικής υγείας. Η μουσικοθεραπεία δεν στοχεύει τόσο στο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα όσο στο θεραπευτικό. Έτσι για την ιστορία αξίζει να αναφερθεί πως η μουσικοθεραπεία έχει τις ρίζες της στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Τόσο οι Πυθαγόρειοι όσο και ο Αριστοτέλης αναγνώριζαν τις θετικές επιδράσεις που ασκεί η μουσική στον ψυχικό κόσμο αλλά και ο Όμηρος ακόμη μας πληροφορεί για τη χρήση της μουσικής στη ίαση τραυμάτων. Στον 20^ο αιώνα αναγνωρίστηκε και επιστημονικά ότι η μουσική μέσα από τις δημιουργικές, δομικές και συναισθηματικές της ιδιότητες μπορεί να αντιμετωπίσει σωρεία ψυχικών και νοητικών παθήσεων ενώ αποτελεί ένα χρηστικότατο εργαλείο για την κοινωνική ένταξη συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων.

Οπότε αγαπητοί μουσικό-πωρωθείτε μπας και γιατρευτείτε, χωρίς να χρειαστεί να ανοίξετε το κεφάλι κανενός ή να πετάξετε καμιά πετρα σε κανα διερχόμενο λεωφορείο…Για τη λάσπη δεν το συζητώ τόση που υπάρχει στην Ελληνική επικράτεια μπορεί να φτάσει άνετα μέχρι της Βρυξέλλες.