Ο ΔΡΟΜΟΣ ΕΙΧΕ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ

Πάει πολύς καιρός από την τελευταία φορά που είχα κατέβει σε πορεία διαμαρτυρίας.
Μπορεί και από την αντιπολεμική που είχε γίνει για το Αφγανιστάν. Αυτή τη φορά ούτε καν σκέφτηκα αν θα έπρεπε να κατέβω ή όχι.
Κι αυτό δεν είχε να κάνει μόνο με τα σκληρά οικονομικά και αντικοινωνικά μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση για να δανειστεί ώστε να
καλύψει το χρέος της από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Είχε να κάνει με το ότι μια ολόκληρη χώρα και το μέλλον όλων των νέων
αυτής της χώρας υποθηκεύθηκε μέσα σε μια νύχτα. Γιατί όταν έχεις δημοκρατία και ψηφίζεις αυτόν που θες να σε εκπροσωπεί
στη Βουλή, εκείνος φροντίζει να κάνει ό,τι μπορεί για να σε απογοητεύσει, για να σε εξαπατήσει, για να σε ξεπουλήσει. Κι έτσι
αυτός είναι ένας λόγος που κάθε φορά που καλούμαι να ψηφίσω, είτε δεν πατάω, είτε κάνω ό,τι καφρίλα μου κατέβει εκείνη την ώρα. Κι έτσι αυτός είναι κι ο λόγος ίσως που κάποιοι δεν στηρίζουν τις διαδηλώσεις. Κι άλλωστε απέναντι σε ποιον να διαδηλώσεις; Σε αυτόν που ψήφισες και σε βυσμάτωσε είτε να βρεις να βολέψεις κάπου τον κώλο σου, είτε να πάρεις μια καλή μετάθεση;
Τουλάχιστον δε νιώθω συνένοχη σε τέτοιου είδους εγκλήματα.
Αυτό για το οποίο τουλάχιστον τώρα μπορούμε να μιλάμε ανοιχτά, πριν λίγο καιρό
ήταν απλά ανησυχίες και προβληματισμοί μέσα σε μια παρέα σχετικά με την αβεβαιότητα την εργασιακή και την ανασφάλεια. Στον δικό μου περίγυρο
πάνω από τους μισούς νέους της ηλικίας μου, είναι άνεργοι ή δουλεύουν μέχρι τελικής πτώσης για μισθούς της πείνας. Από αυτούς πολλοί λιγότεροι
απασχολούνται στο αντικείμενο στο οποίο επιμορφώθηκαν και άλλοι πάλι κάνουν πραγματικά ό,τι δουλειά να ναι αρκεί να βγάζουν τα καθημερινά τους έξοδα. Χρόνια την γενιά αυτή των τριαντάρηδων, την γενιά των 700 ευρώ, την τρώει η γκρίνια, την
τρώει η αβεβαιότητα. Κι ο λόγος δεν είναι ότι θέλουμε να γίνουμε πλούσιοι. Ο λόγος είναι ότι μετά τις τόσες σπουδές, τουλάχιστον θα έπρεπε να βρίσκαμε μια δουλειά αναλόγων προσόντων, η οποία θα μας εξασφάλιζε μια σχετική αυτονομία, αυτή του να μην ζεις ας πούμε παρέα με τους γονείς σου. Κι επίσης να είχαμε έναν σχετικά ελεύθερο χρόνο, να μπορούσαμε να κάνουμε όλα αυτά που γουστάρουμε, να μπορούσαμε να βρισκόμαστε με φίλους, άντε και να κάναμε κάνα ταξιδάκι και σε καμιά άλλη χώρα να βλέπουμε και κανέναν άλλο πολιτισμό, διαφορετικό από τον δικό μας. Αλλά που...Είχα λοιπόν πολλούς λόγους για να κατέβω στην πορεία. Και φαίνεται πως μαζί με μένα λόγους είχαν και πολλοί άλλοι που επίσης κατέβηκαν και γέμισαν τους δρόμους της Αθήνας. Κάποιοι μίλησαν για 150.000 , κάποιοι για 200.000 ένθερμους διαδηλωτές.
Αυτό το άρθρο το αφιερώνω σε όλους τους φίλους μου. Σε αυτούς που είναι ονειροπόλοι και πιστεύουν σε μια επανάσταση, σε αυτούς που τους εκμεταλλεύονται καθημερινά οι εργοδότες τους για πέντε ψωροδεκάρες, σε αυτούς που είναι άνεργοι, σε αυτούς που έχουν δικές τους δουλειές και είναι πνιγμένοι στα χρέη, σε αυτούς που δεν πιστεύουν τίποτα και πουθενά, σε αυτούς που δε βρίσκουν κανένα νόημα να κατεβαίνουν σε πορείες ακόμα και σήμερα...

Πορεία 5/05/2010

Συνάντηση στο Πεδίον του Άρεως με φίλους και πρώην συναδέλφους. Ήταν μια όμορφη ηλιόλουστη μέρα με πολύ ένταση όμως στην ατμόσφαιρα.
Κόσμος όλων των ηλικιών, εργαζόμενοι, άνεργοι, συνταξιούχοι. Τόσος πολύς ο κόσμος που δεν μπορούσαμε να περπατήσουμε.

Κι επειδή δεν είχαμε και κάποιο συγκεκριμένο μπλοκ να ακολουθήσουμε προπορευτήκαμε αρκετά. Μέχρι το Πολυτεχνείο είχε ενδιαφέρον το χρώμα της πορείας. Μου θύμισε λίγο το Love Parade στο Βερολίνο, διάφορα μπλοκ, διάφορα συνθήματα, μουσικές ακόμα και ποδηλάτες υπήρξαν με χιουμοριστικά μπλουζάκια:"Μας κάνατε τη ζωή ποδήλατο". Έμοιαζε σα μια γιορτή, σα μια γιορτή αλλαγής.
Ανεβαίνοντας στην αρχή της Σταδίου εμφανίστηκαν τα πρώτα ΜΑΤ, ο κόσμος τα γιούχαρε, τους πετούσε μπουκάλια. Λίγο αργότερα πέσανε τα πρώτα δακρυγόνα. Μάλιστα το ένα έσκασε λίγα μέτρα μόλις μακριά από τα πόδια μου. Ευτυχώς μετά από συμβουλή φίλων, είχα μαζί μου Malox και κάποια μαντήλια για να καλύψω το πρόσωπό μου. Δεν φοβήθηκα καθόλου, αναμενόμενα γεγονότα. Ανησύχησαν όμως πολύ κάποιοι φίλοι που ήταν δίπλα μου. Ανεβαίνοντας τη Σταδίου, κάποια πιτσιρίκια στην κυριολεξία πιτσιρίκια, μαυροντυμένα είχαν αναμειχθεί στο πλήθος. Με πέτρες στα χέρια και σπασμένα πλακάκια στη σακούλα. Κάποιοι δίπλα θορυβημένοι τους απηύθυναν τον λόγο:"Μη ρε παιδιά...Πετάξτε τις πέτρες." Επόμενη σκηνή...Κι άλλα χημικά..Κάπου ανάμεσα στο πλήθος, διέκρινα και κάποιους από τους πρώην εργοδότες μου. Είχαν κατέβει κι αυτοί. Συνεχίζοντας, γύρω από την πλατεία Συντάγματος πολύ κόσμος προσπαθεί να ανέβει στη βουλή. Συνθήματα ενάντια στη κυβέρνηση. Τα μάτια μου έτσουζαν, το malox έκανε δουλειά. Για κάποια ώρα έκανα τη νοσοκόμα σε πολλούς διαδηλωτές που φώναζαν για νερό και malox τους έκαιγαν τα μάτια και το πρόσωπο..Πλησιάσαμε και μπήκαμε στην πλατεία.



Ένα βήμα μπροστά, δέκα πίσω. Κλοιός στην Αμαλίας. Μια που κάναμε "Ντου"και μια που τρέχαμε πανικόβλητοι πίσω καθώς τα ΜΑΤ έκαναν καλά τη δουλειά τους με τα δακρυγόνα, τις φυσούνες, τα χημικά. Οι περισσότεροι φίλοι αποχώρησαν. Έμεινα μόνη με μια φίλη. η οργή με είχε κατακλύσει. Δεν είναι δυνατόν να κλείνουν το δρόμο. Να μην αφήνουν τον κόσμο να περάσει.




Η πλατεία μας ανήκει. Η Βουλή μας ανήκει. Πραγματικά οι μόνοι που δεν το έβαλαν στα πόδια σε αυτή τη φάση ήταν τα μαυροντυμένα πιτσιρίκια με τα σπυριά στο πρόσωπο. Δεν ξέρω αν ήταν αναρχικοί. Δεν έμοιαζαν πάντως. Αλλά το λεγε η καρδούλα τους:"Που πάτε ρε πίσω; Είμαστε τριπλάσιοι. Τους έχουμε." Έπιασα τον εαυτό μου να τρέχει μαζί τους προς τη Βουλή και να βρίζω. Ένα χέρι με τραβάει πίσω:"θα σε δείρουν. Κάτσε καλά." ήταν ένας φίλος, που είχε ξεπηδήσει από το πλήθος κι ήρθε προς το μέρος μου. Για κάποια ώρα έτρεμα στην κυριολεξία. Δεν πίστευα αυτά που έβλεπα. Φωτιές στην πλατεία για να μην σκάσουμε απ τα χημικά που υπήρχαν στην ατμόσφαιρα, κάτι γιαγιάδες που βρίζανε, παιδιά που ουρλιάζανε, σκύλοι που τρέχανε κι αυτοί ανάμεσά μας, τύποι που πέταγαν πέτρες, ΜΑΤ που πέταγαν ό,τι μπουκαλάκι είχαν πάνω τους, η πορεία να πηγαίνει πίσω, φόβος, τρόμος και ένα Σύνταγμα που έμοιαζε με πεδίο μάχης. Θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ένα άλλο αντάρτικο πόλης. Η πορεία μετά από λίγο άρχισε να αποχωρεί στρίβοντας με κατεύθυνση προς τα Προπύλαια...Κόσμος αλαφιασμένος, μουδιασμένος, μέσα στην οχλαγωγία κάτι άκουσα πως υπήρξαν τρεις νεκροί. Στρίψαμε Θεμιστοκλέους προς Εξάρχεια.Ομάδες νεαρών έβριζαν τα καταστήματα που ήταν ανοιχτά:"Είναι απεργία σήμερα,καριόληδες". Λίγο πιο πάνω κάποιοι έτρωγαν για μεσημέρι. Σε λίγα μόλις λεπτά, αναποδογύρισαν τραπέζια, φύγαν πιάτα και μαχαιροπίρουνα στο έδαφος."Κλείστε τώρα..Απεργία σήμερα..Απεργία". Έχω ήδη φτάσει στο σπίτι. Αρκετά σοκαρισμένη από όλα αυτά που είχα δει και συνέχιζα να βλέπω.

Διμοιρίες ΜΑΤ παντού στα Εξάρχεια, κάδοι που καίγονται και μια μαυρίλα παντού. Όταν άνοιξα την τηλεόραση είδα για τους νεκρούς της MARFIN. Δεν είχα ιδέα τι είχα γίνει..Παγωμάρα. Εικασίες, μπλα, μπλα και ο καθένας να λέει το μακρύ και το κοντό του. Στα μπλογκ λέγανε για την πορεία, στην τηλεόραση κλαίγανε τους νεκρούς και τίποτα για την πορεία. Στα Εξάρχεια τα ΜΑΤ είχαν αρχίσει τις εισβολές, στο Στέκι των Μεταναστών, στην καφετέρια στη Στουρνάρη, στο δρόμο. Προσαγωγές, ένας χαμός....Ένα απόλυτο χάος και που ήταν η μπάλα δεν είχα ιδέα.

Δυο μέρες αργότερα

Δεν κατέβηκα την επόμενη μέρα που ξανάγινε πορεία στο κέντρο. Απ ότι έμαθα λίγος κόσμος, έπεσε και ξύλο μετά στα καλά καθούμενα. Τα ΜΜΕ συνέχιζαν την προπαγάνδα τους, πως οι διαδηλωτές και δεν ξέρω κι εγώ ποιοι άλλοι ήταν οι δολοφόνοι των εργαζομένων της MARFIN. Ο κόσμος διχάστηκε. "Φταίνε οι πορείες...Κοίτα που καταλήγουν..Σκοτώνονται άνθρωποι.."Κι απ την άλλοι κάποιοι μίλαγαν για "παράπλευρες απώλειες". Παγωμάρα, παγωμάρα, παγωμάρα. Η διάθεση στο μηδέν. Τι πραγματικά συνέβη στις 5/05; Ήταν προβοκάτσια, δεν ήταν , ήταν οι αναρχικοί, δεν ήταν, ήταν οι φασίστες, δεν ήταν; Ποιος ήταν; Στο τέλος χάθηκε το νόημα..Ξεχάστηκε το πλήθος του κόσμου που είχε κατέβει να διαμαρτυρηθεί για τους κλέφτες που βάζουν εμάς να βγάλουμε τώρα το φίδι από την τρύπα και ψάχναμε να βρούμε τους ενόχους..Ποιοι οι ένοχοι και ποιοι οι συνένοχοι..
Μια ακόμα λαϊκή μαζική απόπειρα ανατροπής που "πνίγηκε" και με νεκρούς αυτή τη φορά στο προσκήνιο. Αυτό ήταν..Καλά μας τρόμαξαν κι αυτή τη φορά..Κατεβαίνοντας κάποιες μέρες αργότερα τη Σταδίου και περνώντας έξω από την τράπεζα, μαζί με τα χιλιάδες κεράκια και αρκουδάκια και γράμματα συγγνώμης στους ανθρώπους που "άδικα έφυγαν από τη ζωή" εκείνη τη μέρα, στον αγώνα τους για το μεροκάματο, κάποιοι αχαρακτήριστοι είχαν εκτυπώσει μικρά άσπρα χαρτάκια που έγραφαν "διαδηλωτές δολοφόνοι" και "Ορίστε το έργο των αριστερών" και άλλα τέτοια μηνύματα που είχαν γεμίσει παντού το δρόμο..Μου ήρθε πραγματικά να κάνω εμετό. Γιατί όποιος και να έκανε κάτι τέτοιο θα τον χαρακτήριζα κάτι περισσότερο από κάφρο. Εκμεταλλευόμενοι τους θανάτους , να κάνουν προπαγάνδα..Δηλαδή τι θέλανε να μας πούνε; Πώς όλοι αυτοί που κατέβηκαν στην πορεία ήταν αιμοδιψείς δολοφόνοι με το πριόνι και περίμεναν να θερίσουν όποιον εργαζόταν εκείνη την μέρα; Κι αν ίσχυε αυτό γιατί επιτέθηκαν μόνο στη MARFIN; Δε θέλω να μπω καν σε αυτή την λογική απλώς πια μέσα μου είχε επιβεβαιωθεί το γεγονός πως το συμβαν αυτό θα λειτουργούσε κατασταλτικά για μελλοντικές διαμαρτυρίες και θα είναι ένα ακόμη πλήγμα στο μαζικό λαϊκό κίνημα. Όλο αυτό τον καιρό προσπαθώ να αντιληφθώ τι πραγματικά συμβαίνει..Ποιος πραγματικά τρομάζει; Ποιος συνεχίζει να τους πιστεύει;

Πορεία 12/05
Μια βδομάδα σχεδόν μετά τα γεγονότα, ένα ακόμα κάλεσμα πριν ανακοινωθεί το ασφαλιστικό. Απογευματινή η συγκέντρωση στην Πλατεία Κλαυθμώνος και στα Προπύλαια. Σκέφτηκα να κατέβω πάλι. Αυτή τη φορά μόνη. Μαζί με την φωτογραφική μηχανή μου. Λίγος κόσμος στην συγκέντρωση αρκετός όμως στην πορεία. Ακούστηκε πως ήταν γύρω στις 4.000. Δεν ήταν και λίγος αν σκεφτεί κανείς πως ήταν απόγευμα, το ΠΑΜΕ δεν ήταν μαζί και ο κόσμος ήταν μουδιασμένος στον καναπέ του.

Ήρεμα ξεκίνησε η διαδήλωση, ήρεμα έληξε. Αυτή τη φορά έξω από τη Βουλή. Μερικές δεκάδες πανό, και οι διαδηλωτές να κοιτούν με άδειο βλέμμα την βουλή. Δεν ακούστηκε ούτε ένα σύνθημα εκείνη τη μέρα. Ωστόσο οι συζητήσεις ήταν έντονες μέσα στα μπλοκ. Που ΠΑΜΕ, τι θα γίνει στο μέλλον..

Επίσης η πορεία μπορεί να μην είχε παλμό, αλλά είχε πολλούς, πολλούς ξένους ανταποκριτές και δημοσιογράφους. Σχεδόν κάθε 100 μέτρα υπήρξε και μια φωτογραφική κάμερα και κάθε 500 τηλεοπτική. Τι περιμένανε άραγε; Αυτό που δεν τους δόθηκε; Φωτογράφησα τα περισσότερα κοράκια..Αφού μας βγάζουν αυτοί φωτογραφία, εμείς γιατί όχι;







Πορεία 20/05
Είναι νωρίς το πρωί. Ένα λάθος ραντεβού δόθηκε στα Προπύλαια. Πανικός να προλάβουμε και ένας καφές για δύο στα χέρια. Στρίβω Ιπποκράτους και Ακαδημίας. "Τα στοιχεία σας!"ακούστηκε μια φωνή και κάτι κοντοπίθαροι μπλε αστακοί ξεπρόβαλαν μπροστά μας. Μου φάνηκε σαν κωμωδία. Είναι η πρώτη φορά που με σταματάνε για αναγνώριση! Δεν είχα ταυτότητα μαζί και το πα. Μας ζητήθηκε να ανοίξουμε τις τσάντες μας. Τις ανοίξανε...Ψαχουλέψανε με τα δαχτυλάκια και πέσανε στη σακούλα με το Malox..."Τι έχει μέσα η σακούλα;" ρώτησε ο αστυνομικός. "Malox έχει τι να χει" απάντησα σαστισμένη. "Καλώς. Άλλη φορά να έχεις μαζί σου την ταυτότητα.Καλή σας μέρα!" είπε ειρωνικά και έφυγε με το συνάδελφό του. Αργότερα το ίδιο βράδυ έμαθα πως πριν την πορεία γίνανε κάποιες "προληπτικές προσαγωγές", ανάμεσα τους ένα ζευγάρι φίλων μας. Μια χαρά παιδιά. Προσπαθούσα να καταλάβω γιατί μας σταμάτησαν. Δυο κοπέλες μόνες. Δεν μοιάζω με σεσημασμένη, έτσι νομίζω τουλάχιστον. Μετά σκέφτηκα πως μάλλον θα έφταιγε ότι φόραγα μαύρα ρούχα. Την επόμενη μέρα διάβασα σε γνωστή εφημερίδα: "Την ικανοποίησή τους για το γεγονός ότι «δεν άνοιξε μύτη» στο κέντρο της Αθήνας εξέφραζαν χθες αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. Όπως έλεγαν, η «πολιτική» των «προληπτικών προσαγωγών», που έφθασαν τις 98 συνολικά, αλλά και η παρουσία διμοιριών των ΜΑΤ δίπλα στα «μπλοκ» των ατόμων του αντιεξουσιαστικού χώρου λειτούργησαν αποτρεπτικά για τη δημιουργία επεισοδίων. Λίγη ώρα προτού ξεκινήσει η πορεία επικράτησε ένταση στα Εξάρχεια, όταν αστυνομικοί προχώρησαν σε 20 προσαγωγές ατόμων. Μετά το τέλος της πορείας οι αστυνομικοί προχώρησαν σε άλλες 78 προσαγωγές. Νωρίς το απόγευμα σταδιακά όλοι αφέθηκαν ελεύθεροι." Το αφήνω ασχολίαστο....

Πάντως η πορεία είχε ξανά πολύ κόσμο. Λίγο λιγότερο από αυτόν της 5ης Μαϊου αλλά με αρκετό παλμό. Παρόλη τη ζέστη το πλήθος ήταν μεγάλο, αρκετά συνθήματα ακούστηκαν για τους "ΚΛΕΦΤΕΣ" και ακολούθησε και μια μικρή παραμονή έξω από τον χώρο της Βουλής. Όλα ήταν πολύ ειρηνικά, κανείς άλλωστε δεν είχε τη διάθεση να μην είναι. Όμως σε αντίθεση με την 5η Μαϊου και η αστυνομία ήταν πιο διακριτική κρατώντας χαμηλούς τόνους. Δηλαδή δεν πέταξαν ξαφνικά και από το πουθενά χημικά και γενικά δεν υπήρξαν προκλήσεις. Αυτό βέβαια με οδήγησε στη σκέψη, στον τρόπο με τον οποίο εξελίσσεται μια πορεία. Φαίνεται να είναι κι αυτό προσχεδιασμένο, εξυπηρετώντας σκοπιμότητες κάθε φορά. Κι αυτό είναι κάτι ιδιαίτερα εξοργιστικό. Φτάνοντας έξω από τη Βουλή, κοντοσταθήκαμε όλοι κι εκεί δεν άκουσα τίποτα μαζικό. Ούτε κάποιο σύνθημα, ούτε ένα κράξιμο, ούτε μια ακτιβιστική δράση. Φτάσαμε σε σημείο να ταΐζουμε τα περιστέρια στο Σύνταγμα και να στρίβουμε τσιγαράκια απ 'εξω περιμένοντας τι; Από την άλλη, είμασταν τόσο πολλοί και η αμηχανία ήταν κάτι φυσικό μετά απ΄ όσα έχουν συμβεί κι όλη τη λάσπη που έχουμε φάει. Παρόλα αυτά πιστεύω πως δόθηκε σημασία στο γεγονός πως "Ρεμάλια, είμαστε ακόμα εδώ, δεν μας έχετε ψοφήσει ακόμα..."Κι αυτή είναι και η απάντησή μου σε όλους όσους χαρακτηρίζουν τους ανθρώπους που κατεβαίνουν στις πορείες "πρόβατα" προς σφαγή. "Πρόβατο" είσαι όταν κάθεσαι σπιτάκι σου, στον καναπέ σου, στην τηλεορασίτσα σου, στην οθόνη του υπολογιστή σου, κρίνεις τους πάντες και τα πάντα, δεν κάνεις τίποτα και έχεις και άποψη κι από πάνω. Μπορεί να μην γίνονται ανατροπές με τις πορείες και μπορεί ναι κάποιοι να τις καπηλεύονται, αλλά είναι μέχρι στιγμής το μόνο μαζικό εργαλείο κινητοποίησης και λαϊκής διαμαρτυρίας. Αν έχει κανείς κάποια εναλλακτική πρόταση που θα κινητοποίησει  κι αυτούς που βρίσκονται παγιδευμένοι στον μικρόκοσμό τους να κάνουν την ανατροπή, τότε ας την παρουσιάσει όπως και τον τρόπο που θα συγκεντρώσει τον κόσμο που τελικά καταφέρνουν να συγκεντρώσουν οι πορείες.

Εν κατακλείδι

25η ΜΑΪΟΥ-ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΓΩΓΟΥ

"Ένα πρωί θ' ανοίξω την πόρτα
και θα βγω στους δρόμους
όπως και χτες.
Και δεν θα συλλογιέμαι παρά
ένα κομμάτι από τον πατέρα
κι ένα κομμάτι από τη θάλασσα
-αυτά που μ' άφησαν-
και την πόλη. Την πόλη που τη σάπισαν.
Και τους φίλους μας που χάθηκαν.
Ένα πρωί θα ανοίξω την πόρτα
ίσα ολόισα στη φωτιά
και θα μπω όπως και χτες
φωνάζοντας "φασίστες!!"
στήνοντας οδοφράγματα και πετώντας πέτρες
μ' ένα κόκκινο λάβαρο
ψηλά να γυαλίζει στον ήλιο.
Θ' ανοίξω την πόρτα
και είναι -όχι πως φοβάμαι-
μα να, θέλω να σου πω, πως δεν πρόλαβα
και πως εσύ πρέπει να μάθεις
να μην κατεβαίνεις στο δρόμο
χωρίς όπλα όπως εγώ
- γιατί εγώ δεν πρόλαβα-
γιατί τότε θα χαθείς όπως και εγώ
"έτσι" "αόριστα"
σπασμένη σε κομματάκια
από θάλασσα, χρόνια παιδικά
και κόκκινα λάβαρα.
Ένα πρωί θ' ανοίξω την πόρτα
και θα χαθώ
με τ΄όνειρο της επανάστασης
μες την απέραντη μοναξιά
των δρόμων που θα καίγονται,
μες την απέραντη μοναξιά
των χάρτινων οδοφραγμάτων
με το χαρακτηρισμό -μην τους πιστέψεις!-
Προβοκάτορας."

Φώτο: Μαρία Παπαμιχαήλ

ATHENS PRIDE 2010

Ξεκινώντας να γράψω αυτό το άρθρο μου ήρθε στο μυαλό μια εργασία που είχα εκπονήσει ως φοιτήτρια στο Τμήμα Κοινωνιολογίας με θέμα την Ομοφυλοφιλία και τον Κοινωνικό Αποκλεισμό. Δεκάδες άρθρα και πολλά κιλά μελέτης, γύρω από το ομοφυλοφιλικό ζήτημα, την κατασκευή του φύλου, της ταυτότητας και του κοινωνικού ρατσισμού σε μια προσπάθεια κατανόησης της διαφορετικότητας. Μιας διαφορετικότητας που έχει να κάνει καθαρά με την επιλογή του ατόμου με ποιον θα μοιραστεί το κρεββάτι του. Αυτό όμως που τρομάζει τελικά δεν είναι το κρεββάτι, αλλά το ζευγάρι, ένα ζευγάρι από δυο θετικά ή αρνητικά πρόσημα, που δε θα οδηγήσει στο πρότυπο της οικογένειας και δε θα ικανοποιήσει τον αναπαραγωγικό του ρόλο, συνεπώς δε θα μπορέσει να προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο νέα χέρια παραγωγής και άρα ένα τέτοιο δυσλειτουργικό ζευγάρι δεν έχει λόγο ύπαρξης σε αυτή την κοινωνία. Και μπορεί αυτό να φαίνεται σε κάποιους ένα τραβηγμένο σενάριο αλλά ειλικρινά πέρα από τον ψυχαναλυτικό λόγο του καθρεπτισμού ίσως του ενός στον άλλο μιλώντας για άτομα του ιδίου φύλου, δε βρίσκω κάποιο άλλο λόγο που η γκέι κοινότητα χρόνια τώρα έχει υποστεί τον ρατσισμό και την κατακραυγή σε όλο της το μεγαλείο.

Από τη δεκαετία του ΄60 που άρχισαν να "βγαίνουν από την ντουλάπα" οι ομοφυλόφιλοι και να δηλώνουν ανοιχτά την ταυτότητά τους μέχρι σήμερα, σίγουρα έχουν γίνει κάποια βήματα προς τον σεβασμό στην επιλογή της σεξουαλικής ταυτότητας, με την ίδια την κοινωνία να εμφανίζεται με μια μεγαλύτερη ανεκτικότητα στο συγκεκριμένο ζήτημα. Ωστόσο ακόμα ακούμε μέρος του πληθυσμού όταν αναφέρεται σε ομοφυλόφιλους να χρησιμοποιεί υβριστικό λεξιλόγιο και ακόμα και σήμερα σαφώς υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούν την ομοφυλοφιλία ξεφτιλισμό των δύο φύλων και ντροπή. Και αυτά μπορεί να είναι απλά απόψεις, συμβαίνει όμως να είναι επικίνδυνες όταν γίνονται στάσεις ζωής. Στάσεις ζωής που με την σειρά τους, οδηγούν σε πράξεις και μάλιστα σε βίαιες. Και μπορεί πια να μην ξυλοκοπούνται γκέι και τρανσέξουαλ στα αστυνομικά τμήματα για τη σεξουαλική συμπεριφορά τους, πολλές φορές όμως στα στέκια και στα ψωνιστήρια, γκέι άνδρες πέφτουν θύματα ληστειών, βιασμών, δολοφονιών και βιαιοπραγιών από διάφορα ακραία στοιχεία που έχουν πάρει από μόνοι τους το βάρος στους ώμους τους να "ξεβρομίσουν" από ανώμαλους την κοινωνία μας!
Το κυνήγι των γκέι φυσικά δεν υπήρξε μονάχα στη χώρα μας, αλλά διεθνώς. Οι διαμαρτυρίες σε μορφή πορείας και γενικότερα η αντίσταση απέναντι στην κοινωνική καταπίεση με τον τίτλο GAY PRIDE, γεννήθηκε εν μια νυκτί έπειτα από ένα άγριο περιστατικό που σημειώθηκε σε ένα μπαρ της Νέας Υόρκης. Κι αν νομίζετε πως 40 χρόνια αντίδρασης είναι αρκετά για το γκέι κίνημα, τότε γελιέστε και ακόμη περισσότερο όταν στην Ελλάδα το GAY PRIDE έκανε την εμφάνισή του το 2005, έπειτα από αποτυχημένες προσπάθειες τη δεκαετία του 80.Τι να λέμε τώρα...





To περίφημο "STONE WALL"

Ήταν το 1969 στην Νέα Υόρκη όταν στο gay bar Stonewall Inn, υπήρξε εισβολή από βαριά οπλισμένους άνδρες των ειδικών δυνάμεων, με πρόφαση την παράνομη πώληση οινοπνεύματος, σε μια σειρά αλλεπάλληλων επιδρομών σε ανάλογα μπαρ της περιοχής κι ενώ η γενική παρενόχληση των ομοφυλόφιλων και τρανσέξουαλ ατόμων είχαν καταντήσει ρουτίνα.Αλλά αυτή τη φορά, τα πράγματα δεν κύλησαν όπως νόμιζε η Αστυνομία.
Υπάρχουν διάφορες εκδοχές για το τι υποκίνησε τη βία και ποιοι συμμετείχαν σε αυτήν, αλλά μερικά γεγονότα είναι βέβαια: Η αστυνομία παρέταξε τους 200 θαμώνες για έλεγχο στοιχείων. Επέτρεψε στους περισσότερους να φύγουν, ενώ έθεσαν υπό κράτηση το προσωπικό, καθώς και τρεις drag queen και δύο τρανσέξουαλ.Tο πλήθος στο δρόμο εξαγριώθηκε. Κάποιος πέταξε μια πέτρα στο παράθυρο και έπειτα δοχεία απορριμμάτων, μπουκάλια κτλ.
Όλη τη νύχτα μέχρι και την Κυριακή πρωί, μαζεύτηκε πολύ πλήθος μπροστά στο κατεστραμμένο μπαρ. Πολλοί γκέι νέοι εμφανίστηκαν για να διαμαρτυρηθούν, αλλά το έκαναν φιλώντας και χλευάζοντας την Αστυνομία. .
Τον επόμενο μήνα οι gay ακτιβιστές κυκλοφόρησαν φυλλάδια, απαιτώντας μια μαζική «συγκέντρωση για την ομοφυλοφιλική απελευθέρωση». Η συμμαχία που σχηματίστηκε από τη συνεδρίαση υιοθέτησε την ονομασία «Gay Απελευθερωτικό Μέτωπο» (Gay Liberation Front). Ανάμεσα στις διεκδικήσεις της ήταν να σταματήσει η παρενόχληση από την αστυνομία, η προστασία στον εργασιακό χώρο, η ανάκληση των νόμων περί σοδομισμού και η θέσπιση νομοθεσίας κατά των διακρίσεων. Ακολουθούσαν και άλλα συλλαλητήρια διαμαρτυρίας και δημιουργήθηκαν οργανώσεις για τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων και λεσβιών σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό θεωρήθηκε το πρώτο σύγχρονο gay κίνημα.Τον επόμενο χρόνο πραγματοποιήθηκε η «πορεία για στο Stonewall» σε ανάμνηση του γεγονότος και συγχρόνως σαν διαδήλωση διαμαρτυρίας κατά των διακρίσεων και της βίας που ασκήθηκαν στους ομοφυλόφιλους, λεσβίες και τρανσεξουαλικούς της Νέας Υόρκης.
(Μια ωραία ταινία πάνω στο θέμα της γκέι υποκουλτούρας της εποχής είναι το Cruising με τον Αλ Πατσίνο το 1980 που εκτυλίσσεται στην Νέα Υόρκη).





Η Εξάπλωση της διαμαρτυρίας

Με τα χρόνια, η επέτειος απέκτησε εορταστικό χαρακτήρα, απλώθηκε αρχικά και σε άλλες αμερικανικές πόλεις και στη συνέχεια σε πολλές άλλες χώρες, κυρίως του δυτικού κόσμου, ενώ καθιερώθηκε η 28η Ιουνίου ως η Ημέρα Ομοφυλόφιλης περηφάνιας (Gay Pride Day). Για το λόγο αυτό τα περισσότερα gay pride ανά τον κόσμο διοργανώνονται συνήθως μήνα Ιούνιο.Στην Ευρώπη, τα Φεστιβάλ Pride υπολογίζονται σε πάνω από 150 με εκατοντάδες χιλιάδες κοινό και συμμετέχοντες. Πολλές παρελάσεις διατηρούν το πολιτικό και ακτιβιστικό τους χαρακτήρα, ειδικά σε προβληματικές περιοχές, όπως αυτή των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης. Γενικότερα ο χαρακτήρας των πρώτων Gay pride ήταν σίγουρα πολιτικός, όμως όπως και κάθε τι που επαναλαμβάνεται εκφυλίζεται, έτσι και το GAY PRIDE στην πορεία του χρόνου, πήρε έναν πιο εμπορικό και φεστιβαλικό χαρακτήρα. Πολλοί ήταν εκείνοι που προβληματίστηκαν για την αναγκαιότητα διατήρησης ενός θεσμού που έμοιαζε πλέον να αποσκοπεί περισσότερο στον εντυπωσιασμό παρά στην προβολή αιτημάτων.
Παρ' όλα αυτά οι περισσότερες εκδηλώσεις κατάφεραν να αποκτήσουν θεσμική διάσταση μη περιοριζόμενες σε ατομικές πρωτοβουλίες, καθώς σε μεγάλο βαθμό υποστηρίχθηκαν από τις επίσημες δημοτικές αρχές των πόλεων και από πλειάδα κρατικών και μη κρατικών φορέων και οργανώσεων. Οι διοργανώσεις δεν ματαιώθηκαν ακόμη κι όταν υπήρξαν αντιδράσεις. Παρά την μεγάλη ανάπτυξη τους, τα Pride και ιδιαίτερα εκείνα μη-κερδοσκοπικού χαρακτήρα, όπως αυτό της Αθήνας, συνεχίζουν να εξαρτώνται σε σημαντικό βαθμό από τη συμμετοχή και την εθελοντική προσφορά της γκεί-λεσβιακής κοινότητας και των συμμάχων της.





Ελλάδα
Τον Ιούνιο 2005 διεξήχθη για πρώτη φορά σε ανοιχτό, δημόσιο χώρο στο κέντρο της Αθήνας το Φεστιβάλ Υπερηφάνειας Athens Pride, με το σύνθημα: "Η Αγάπη, ο Έρωτας & η Ζωή αξίζουν σεβασμό". Όλη η διοργάνωση ήταν έργο μιας μικρής άλλα αφοσιωμένης ομάδας, αδέσμευτων μελών της Λεσβιακής, Γκέι, Αμφισεξουαλικής και Τρανσεξουαλικής (LGBT) κοινότητας της Αθήνας. "Δεν είχαμε ιδέα πόσοι και πόσες θα κατέβαιναν στη εκδήλωση, ή και πως θα αντιδρούσε το ευρύτερο κοινό. Όμως, το θετικό αποτέλεσμα ξεπέρασε τα πιο τρέλα μας όνειρα!" δήλωσαν τότε οι εκπρόσωποι του ATHENS PRIDE.

Ήταν μια συλλογική προσπάθεια αν και ελαφρώς καθυστερημένη, να αποτυπωθεί μια πραγματικότητα της ελληνικής κοινωνίας, να πάψουν τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις και να υπάρξει ο σεβασμός στην ελεύθερη επιλογή της σεξουαλικής ταυτότητας έναντι της παράλογης ομοφοβίας.


Έπειτα από 5 χρόνια, στις 5 Ιουνίου η συμμετοχή του κόσμου στο ATHENS PRIDE έφτασε τους 6.000 κερδίζοντας τις εντυπώσεις και χαρίζοντας μια υπέροχη βραδιά σε όσους βρέθηκαν στην πλατεία Κλαυθμώνος. Το φετινό σύνθημα ήταν: "Είμαστε Παντού" και μαζί με αυτό ακολούθησε το παρακάτω μανιφέστο:

" Είμαστε τα αδέρφια σας και τα παιδιά σας. Κάποιες και κάποιοι από εμάς είμαστε και οι γονείς σας. Είμαστε συνάδελφοι και συνεργάτιδές σας. Είμαστε γείτονες και γειτόνισσες. Ζούμε μαζί σας, μοιραζόμαστε την καθημερινότητά σας. Ζούμε στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και το Ηράκλειο, αλλά ζούμε και στο Μέτσοβο, το Σουφλί, την Ιστιαία και την Ιεράπετρα. Είμαστε έφηβοι κι έφηβες, είμαστε συνταξιούχοι. Ανήκουμε σε όλες τις κοινωνικές τάξεις, σε όλους τους πολιτικούς χώρους. Είμαστε κομουνίστριες, δεξιοί, ανένταχτες, αναρχικοί, φιλελεύθεροι, σοσιαλίστριες. Είμαστε και κομμωτές και οδηγοί νταλίκας, όπως είμαστε βουλευτές και μετανάστριες, καλλιτέχνες ή καθηγητές, αστυνομικίνες, στρατιωτικοί και αντιεξουσιάστριες. Είμαστε άνεργοι κι άνεργες, εργάτες κι εργοδότριες.
Μην ψάχνετε να μας βρείτε στον κατάλογο των προκαταλήψεων, κοιτάξτε μόνο δίπλα σας, γιατί είμαστε και δίπλα σας, γιατί Είμαστε παντού.
Συνειδητοποιούμε κι εμείς ότι γύρω μας υπάρχουν πολλά άτομα που αισθάνονται κι αγαπάνε παρόμοια με εμάς. Μετατρέπουμε έτσι το καθεστώς φόβου κι ενοχής στον κοινωνικό μας περίγυρο και θεσμικών διακρίσεων από την πολιτεία σε δύναμη και διεκδίκηση, τόσο της ατομικής μας ευτυχίας, όσο και των συλλογικών μας αιτημάτων για ισότητα. Αυτή η αλήθεια είναι τόσο απλή όσο και δυνατή:
Είμαστε παντού."

H Χριστίνα κατέβηκε στην πορεία και μας μετέδωσε την δική της εμπειρία αλλά και τις φωτογραφίες που πλαισιώνουν το άρθρο:

"Ήταν μια όμορφη γιορτή με ένα πιο όμορφο μήνυμα που θέλω να πιστεύω πως ακούστηκε και φέτος ακόμα πιο δυνατά. Περίπου 6.000 άνθρωποι με πολύχρωμα μπαλόνια, κάποιοι άλλοι με πλακάτ και πανό καταδίκαζαν τον ρατσισμό και υποστήριξαν τη διαφορετικότητα, πορευόμενοι ειρηνικά περήφανα, γεμάτοι θετική ενέργεια και χορεύοντας. Υπήρχαν κάποια άρματα με κοπέλες που χόρευαν και ξεσήκωναν τον κόσμο ακόμα και αυτούς που δεν διαδήλωναν. Η πορεία ξεκίνησε από την πλατεία Κλαυθμώνος, πέρασε από το Σύνταγμα, τα Προπύλαια και κατέληξε στο ίδιο σημείο εκκίνησης όπου και συνεχίστηκε η γιορτή με συγκροτήματα και τραγουδιστές που ήρθαν να στηρίξουν αυτή την προσπάθεια. Μάλιστα υπήρξαν και τραπεζάκια από διάφορες πόλεις της Ελλάδας, από την Κύπρο αλλά και από κάποιες συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ. Ο καθένας περνούσε το μήνυμά του πουλώντας βιβλία, δωρίζοντας εσώρουχα, μοιράζοντας ενημερωτικά φυλλάδια. Χαίρομαι που βρέθηκα κι εγώ εκεί διαδηλώνοντας και μπορώ να πω πως είμαι πραγματικά περήφανη γι αυτούς τους ανθρώπους που δεν ντρέπονται και παλεύουν τον ρατσισμό με έναν τόσο ωραίο τρόπο όπως είναι αυτός."

Πληροφορίες από : Wikipedia, http://www.athenspride.eu/
photo: Χριστινούλα η "ακτιβίστρια"

βγαλτε την φτηνά!

Η θερμοκρασία χτυπάει κόκκινο για μια ακόμη φορά κι αυτό το καλοκαίρι εδώ στην μεσογειακή χώρα μας, που ευτυχώς ακόμα μας έχουν μείνει οι θάλασσες για να κάνουμε πλάτσα πλούτσα και ο ήλιος για να τσιτσιριζόμαστε έχοντες και μη.



Κι αν αυτό το καλοκαίρι, δε πάτε διακοπές είτε γιατί οι οικονομικές συγκυρίες, σας οδήγησαν στο κοινωνικό και προβληματικό φαινόμενο της ανεργίας, είτε γιατί τα αφεντικά που έχουν ξεσαλώσει πανταχόθεν στη χώρα μας και με το γράμμα του νόμου πια, σας μειώσουν την πολυπόθητη άδεια και το μειωμένο επίδομα δε φτάσει ούτε για τα μπρατσάκια τα δικά σας ή του τέκνου σας, εδώ μερικές συμβουλές για να περάσετε όμορφες ζεστές μέρες στην πόλη μας. Η κοινωνικοποίηση μας σίγουρα δεν εξαρτάται από την οικονομική μας κατάσταση, αλλά από τους αληθινούς φίλους που έχουμε δίπλα μας και τον άνθρωπό μας. Αλλάξτε φιλοσοφία.
1. Ναι, είναι απαίσιο το να βρίσκεστε εγκλωβισμένοι στα μικρά σας διαμερίσματα αγκαλιά με το air condition όταν γυρνάτε από τη δουλειά, να κάνετε πλούσια την ΔΕΗ πληρώνοντας υπέρογκους λογαριασμούς χωρίς λόγο και να επιβαρύνεται την ατμόσφαιρα. Ανακαλύψτε λοιπόν τους κλασσικούς Σιρόκους (αλλιώς ανεμιστήρες), σκεπτόμενοι και ένα άλλο θετικό της υπόθεσης, τα άπειρα παγωμένα ντουζ στην μπανιέρα σας, χωρίς να χρειάζεται να βάζετε θερμοσίφωνο και να σας πιάνει τον κώλο η ΔΕΗ. Αφήστε που φτιάχνετε και σώμα με το παγωμένο νεράκι..
2. Κάντε υπομονή μέχρι να σουρουπώσει και να φύγει η πολλή ζέστη, φορέστε αν είστε γυναίκα, ότι πιο ελαφρύ διαθέτει η γκαρνταρόμπα σας, σαγιοναρίτσα και μαλλί ημιβρεγμένο φτιαγμένο με αφρό, πάρ τε μαζί σας τον άνδρα σας, τον φίλο σας με τη βερμούδα του και τα ξεμάνικα του και κατεβείτε για την πιο ωραία βόλτα που διαθέτει η Αθήνα...Που αλλού; Μα στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου..Πάρτε και ένα παγωτό μηχανής στο χέρι και μπορείτε να δοκιμάσετε να το φάτε μαζί και να ρομαντσάρετε κάτω από την Ακρόπολη. Αν είστε μπακούρι πάρτε παρεούλα και αράξτε χύμα με μπυρίτσες στο χέρι χαζεύοντας τους Αθηναίους που σουλατσάρουν πάνω-κάτω. Υπάρχουν πολλές ανάλογες βόλτες σε σημεία της πόλης που μπορείτε να κάνετε και να ανακαλύψετε νέους μυστικούς προορισμούς.
3. Δημιουργήστε «στέκια» σε ανοιχτούς και ελεύθερους χώρους. Εκτός από τα πάρκα της πόλης και τις πλατείες της γειτονιάς που μπορείτε να χαρείτε με μια πορτοκαλάδα και πασατέμπο στα παγκάκια, και μην σνομπάρετε δεν υπάρχει κάτι στραβό σε αυτό, υπάρχουν και φτηνά μαγαζάκια με άφθονη ρακί και μεζεδάκια, χωμένα σε διάφορα μέρη της Αθήνας. Σίγουρα και στη γειτονιά σας θα υπάρχει κάποιο.Ανακαλύψτε το. Για να μην κάνουμε διαφήμιση ρίχνω την παράφραση ενός τέτοιου: «Το Φτυνιακό».Πολύ χαμηλές τιμές και παρείστικη διάθεση στο κέντρο της Αθήνας.
4. Μια ακόμη πρόταση, ανέξοδη και οικολογική είναι να πάρετε το ποδήλατό σας και να κάνετε κάποια βόλτα σε κάποια ελεύθερη περιοχή που μπορεί να βρίσκεται κοντά σας. Σίγουρα η Αθήνα δεν είναι το καλύτερο μέρος για να κάνει κάποιος ποδήλατο, χωρίς να φοβάται ότι θα γίνει χαλκομανία από κάποιον ασυνείδητο οδηγό, ωστόσο υπάρχουν κάποια σημεία, όπως η παραλιακή του Φαλήρου. Από κει που περνάει το τράμ με θέα την θάλασσα..
5. Βρείτε σημεία στην πόλη που μπορείτε να θαυμάσετε το ηλιοβασίλεμα. Σημεία όπως η Καισαριανή, ο Υμηττός αλλά και ελεύθερες παραλίες που μπορούν εκτός από μια δροσερή απογευματινή βουτιά να σας χαρίσουν αμέτρητες ρομαντικές στιγμές, ειδικά αν έχετε οργανώσει κι ένα μικρό πικ νικ με φρούτα και φτιαγμένα σπιτικά σάντουιτς.
6. Από τα ελεύθερα σημεία πρόσβασης σε ίντερνετ της πόλης, ή από κλεμμένη σύνδεση του γείτονά σας, μπορείτε να ενημερωθείτε για δωρεάν εκδηλώσεις, εκθέσεις φωτογραφίας, συναυλίες και άλλα πολλά που συμβαίνουν στην πόλη. Μια τέτοια σελίδα είναι το www.forfree.gr. Είναι ένας πολύ καλός οδηγός για να περάσετε ανέξοδες όμορφες βραδιές.
7. Πολύ ωραία ιδέα είναι να κατεβάσει όποιος από την παρέα που διαθέτει ίντερνετ, ταινίες και να κάνετε προβολές σε κάποιο φιλικό σπίτι, αγκαλιά με ποπ κορν που μπορείτε να φτιάξετε με καλαμπόκι μόνοι σας. Έχει και πλάκα οι διαδικασία, το μόνο που χρειάζεται είναι αλάτι, λίγο βούτυρο, καλαμπόκι και μια κατσαρόλα..
8. Για φτηνές λύσεις στο φαγητό τώρα που είναι καλοκαίρι προτιμήστε άφθονες φρουτοσαλάτες ή σαλάτες γενικά και αποφύγετε την αγορά τους από τα σούπερ μαρκετ. Δείτε πότε είναι η λαϊκή στη γειτονιά σας και κάντε attack κοντά στο μεσημεράκι.

9. Το Σαββατοκύριακο έφτασε. Τι κάνουμε λοιπόν όταν τα euro δεν φτάνουν ούτε για βενζίνη; Λοιπόν, μαρκάρετε κάποια παραλία που μπορείτε να πάτε με συγκοινωνία ή τσεκάρετε και υιοθετήστε χωρίς ντροπές και φόβους το carpooling, δηλαδή μοιραστείτε βενζίνη με το παρεάκι και πάτε σε κάποιο προορισμό που θα διαλέξετε μαζί να περάσετε το weekend, αλλιώς μπείτε και σε αυτή την ιστοσελίδα http://www.carpooling.gr/main.php και μοιραστείτε με κάποιον άγνωστο τη μεταφορά σας. Μην ανησυχείτε, δεν πρόκειται για δολοφόνους που θέλουν να μοιραστούν τη μεταφορά και τη βενζίνη τους με τα υποψήφια θυματά τους. Αυτό το είδος μετακίνησης είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένο σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, που το φυσάν οι άνθρωποι εκεί, και μάλιστα είναι τόσο σούπερ που κάνεις και ενδιαφέρον το ταξίδι σου γνωρίζοντας καινούριο κόσμο που συνταξιδεύει μαζί σου.
Αφού λοιπόν λύσετε το θέμα της μεταφοράς, ετοιμάστε μια τσάντα με δυο τρία πράγματα, όπως μερικά παξιμάδια και ντοματούλες, την πετσέτα, ένα παρεό κι ένα μαγιό,πάρτε παραμάσχαλα και το sleeping bag σας και πείτε αντίο στην πόλη. Ακόμα και στην Αττική αν περπατήσετε κατά μήκος των κυρίως παραλιακών γραμμών της εκάστοτε γνωστής παραλίας που μαζεύεται ο λαός, μπορείτε να ανακαλύψετε θεσπέσιες καβάτζες και να στρώσετε εκεί τον μπερντέ σας. Αν υπάρχει κοντά και καμιά πηγή με νερό ακόμα καλύτερα. Η πηγή αυτή στην Αττική μπορεί να είναι και καμιά κοντινή ταβέρνα. Λοιπόν αράζετε στην καβάτζα και μπορείτε να ευχαριστηθείτε όμορφα το μπάνιο σας ολόκληρη την μέρα. Τρώτε και τα παξιμαδάκια σας όταν πεινάσετε και αν θέλετε έξτρα δροσιά αγοράζετε από κανά φρουτάδικο με τρία ευρώ ένα ωραιότατο καρπουζάκι. Δεν χρειάζεται να μεταφέρεται τάπερ και ψυγειάκια και να έχετε μαγειρέψει τον άμπακο γιατί είστε κάτω από τον ήλιο που δεν βοηθάει για κρεπάλες με αλκόολ και φαγητό. Ούτως ή άλλως καιρός να κάνετε και λίγη δίαιτα..
Ηλιοβασίλεμα, δροσούλα, αγκαλίτσες, βουτίτσες, παρεούλα και το βραδάκι έφτασε.. Ο καλύτερος ύπνος είναι κάτω από τα αστέρια..Η επόμενη μέρα θα είναι ακόμα πιο όμορφη καθώς θα ξεκινήσετε το μπανάκι μόλις ανοίξετε τα μάτια σας.


Τρόπους ανάλογους μπορεί να ανακαλύψει ο καθένας μόνος του, ανάλογα με την παρέα που διαθέτει και τα οικονομικά του. Ωστόσο αυτό που πρέπει να κρατήσουμε είναι ότι δεν περνάμε καλύτερα με τα χρήματα, αυτό είναι μια ψευδαίσθηση, περνάμε καλύτερα με τους φίλους, την παρέα, τον έρωτα. Αυτοί μας χαρίζουν όμορφες στιγμές κι αν το αμφισβητείτε σκεφτείτε την εφηβεία σας και πότε πραγματικά χαιρόσασταν τα καλοκαίρια. Μήπως ήταν στα ολονύχτια beach party με φίλους και μουσικές, μήπως ήταν στις ατέλειωτες βόλτες στην παραλία όταν έπεφτε ο ήλιος δίπλα από τον σύντροφο που μοιραζόσασταν την αγάπη τα καλοκαίρια; Μήπως ήταν οι ολονύχτιες συζητήσεις με τους κολλητούς γύρω από διάφορα θέματα; Μήπως ήταν η ανεμελιά γενικότερα; Κι αυτή η ανεμελιά που είχε τη ρίζα της; Μήπως στις ελάχιστες οικονομικές απαιτήσεις που είχατε εκείνη την εποχή;
Σταματήστε να κάνετε πλούσιες τις τράπεζες με όλο και περισσότερα δάνεια, σταματήστε να πληρώνετε ατέλειωτους λογαριασμούς στα κινητά, βγείτε έξω συναντείστε φίλους περάστε όμορφα μαζί χωρίς να κάνετε πλούσιους ιδιοκτήτες μαγαζιών (ο καφές έχει πάει 4 ευρώ και το ποτό 10 έλεος)!! Υπάρχουν λύσεις, αλλάξτε νοοτροπία, δε θα σας πει κανείς τσιγκούνηδες...

Ηφαιστειακός Χειμώνας αυτο το καλοκαιρι;

Θα ήταν πριν λίγες μέρες όταν διαπίστωσα πως στην περιοχή της Ανατολικής Αττικής που διαμένω επικράτησε μια «ανησυχητική» ησυχία, πολύ διαφορετική από αυτή που έχω συνηθίσει εξ αιτίας των αεροπλάνων που απογειώνονται και προσγειώνονται καθημερινά πάνω από το κεφάλι μου καθώς το αεροδρόμιο του Ελ. Βενιζέλου απέχει λίγα μόνο χιλιόμετρα από την κατοικία μου. Καθώς δεν παρακολουθώ τα νέα και ιδίως μέσα από την ασπρόμαυρη TV μας, πληροφορήθηκα μέσω ενός Mail από την KLM   (την έχω χτίσει εγώ αυτή την εταιρεία)  και κατόπιν από έναν Γερμανό που επισκέφθηκε την χώρα μας για να κάνει τα λόμπι του με την ελληνική πλευρά εξ αιτίας της κρίσης, πως ένα από τα πέντε μεγαλύτερα ηφαίστεια της Ισλανδίας εξερράγη, δημιουργώντας απίστευτα σύννεφα σκόνης, γεγονός που εμπόδιζε μέχρι τώρα τις πτήσεις πάνω από τον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο.

«Ωραίοι καιροί για εκρήξεις» σκέφτηκα..Και είναι φυσικό, αφού δεν έχουμε «σκάσει» όλοι εμείς οι Ευρωπαίοι πολίτες με την λαιμητόμο της οικονομικής κρίσης πάνω από τα κεφάλια μας, αποφάσισε να «σκάσει» ένα από τα ηφαίστεια μας και μάλιστα στην πρώτη χώρα εντός των ευρωπαϊκών συνόρων που ήρθε πρώτη αντιμέτωπη με την οικονομική κρίση.

Τι θα γίνει σκέφτηκα με μας; Μήπως να φοβόμαστε το ηφαίστειο στη Σαντορίνη;

Την έκρηξη ηφαιστείων η αλήθεια είναι πως έχω συνηθίσει να την βλέπω σε ντοκυμαντέρ που αφορούν το περιβάλλον και είναι ένα από τα φυσικά φαινόμενα που μου προκαλεί πραγματικό δέος. Για πρώτη φορά λοιπόν μετά από 30 χρόνια μια πραγματική «έκρηξη» πραγματικά συμβαίνει, τα αποτελέσματα της οποίας ακόμα αναμένουμε και μάλλον θα αναμένουμε για αρκετό καιρό ακόμα.. Έχουν περάσει σχεδόν 200 χρόνια από την τελευταία φορά που σημειώθηκε δραστηριότητα του ηφαιστείου δίπλα στον παγετώνα Eyjafjallajoekull, 120 χλμ ανατολικά της πρωτεύουσας της χώρας Reykjavik. Η τελευταία έκρηξη πραγματοποιήθηκε το 1821. Με βάση τα μέχρι τώρα στοιχεία η έκρηξη του ηφαιστείου προκλήθηκε από την επέκταση μιας λίμνης λίγο πιο έξω από τον παγετώνα Βατναγιοκούλ, τον μεγαλύτερο της Ισλανδίας, ο οποίος κανονικά καλύπτει το ηφαίστειο. Το νερό της λίμνης βρισκόταν υπό υψηλή πίεση και ίσως διαπέρασε την πλαγιά του βουνού..

Δεκάδες αερόδρομια σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ήπειρο αποκλείστηκαν καθώς η εμφάνιση μαύρης τέφρας και λευκού ατμού στην ατμόσφαιρα εμπόδισε κυριολεκτικά την πτήση των αεροσκαφών. Μάλιστα πολλοί είναι οι ειδικοί επιστήμονες που υποστηρίζουν πως αν συνεχιστούν ακόμη και μικρότερες ηφαιστειακές εκρήξεις θα υπάρξουν προβλήματα σε πτήσεις ακόμα και για έναν ολόκληρο χρόνο.

Κάπου διάβαζα μάλιστα πως ενώ οι σεισμοί και οι τυφώνες μοιάζουν συχνά να είναι οι πιο καταστρεπτικοί τύποι φυσικών καταστροφών, τα ηφαίστεια μπορούν να έχουν περισσότερα εκτεταμένα αποτελέσματα από το καθένα. Όπως η έκρηξη του ηφαιστείου των Φιλιππίνων Pinatubo, το 1991, που έδειξε ότι ένα ηφαίστειο μπορεί να δημιουργήσει ένα τεράστιο νέφος θειικού οξέος, το οποίο να περικυκλώνει ολόκληρο τον πλανήτη.Πραγματικά εντυπωσιακό έτσι;

Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός της πτώσης της θερμοκρασίας που μπορεί να επέλθει. Ενώ το κύριο μέρος της ηφαιστειακής στάχτης απομακρύνεται πολύ γρήγορα --σε διάστημα λίγων ημερών ή εβδομάδων-- το διοξείδιο του θείου μένει για μεγάλο χρονικό διάστημα στο στρατοσφαιρικό αερόλυμα. Σιγά-σιγά μετατρέπεται σε σταγόνες θειικού οξέως που ανακλούν έντονα το φως του ήλιου και αυξάνουν την απορροφητικότητα στο φως του στρατοσφαιρικού αερολύματος. Το αποτέλεσμα είναι μια μείωση της μέσης γήινης θερμοκρασίας από μισό έως ένα βαθμό Κελσίου για τα επόμενα δύο με τρία χρόνια. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται ηφαιστειακός χειμώνας

\ 

Ακόμα εντονότερη ήταν η κλιματική επίδραση από την έκρηξη του ηφαιστείου Ταμπόρα στην Ινδονησία το 1815, η οποία θεωρείται η ισχυρότερη στην καταγεγραμμένη ιστορία. Η σκοτεινή χρονιά που ακολούθησε ονομάστηκε «η χρονιά χωρίς καλοκαίρι».

Το περίεργο είναι πως όλοι οι δημοσιογράφοι και ειδήμονες της ενημέρωσης αναφέρονται στο φαινόμενο της έκρηξης του Ηφαιστείου σχετικά με την ματαίωση πτήσεων και τις μεταφορές. Απουσιάζει μια ωραία αναφορά κι ένα ενδιαφέρον ρεπορτάζ πάνω στην δράση και την ιστορία των ηφαιστείων στο τι αποτελέσματα φέρνουν στο περιβάλλον, αλλά τώρα πέστε μου τι ψάχνω...

Το πρώτο πράγμα που άκουσα μετά την έκρηξη ήταν για την μεγάλη οικονομική χασούρα των αεροπορικών εταιριών που βλέπουν τις μετοχές τους να παίρνουν την κατιούσα.. Αυτή ηφαιστειακή έκρηξη στην Ισλανδία  έχει προκαλέσει τη μεγαλύτερη διακοπή στις ευρωπαϊκές πτήσεις από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και οι άνθρωποι φαίνεται να χάνουν τον κόσμο κάτω από τα πόδια τους καθώς εκατομμύρια euro ξεγλιστρούν μέσα από τα χέρια τους.  Αυτό μου φέρνει στο νού ένα σύνθημα στο δρόμο:

«Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΑΣ ΘΑ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΕΙ ΟΤΑΝ ΚΟΠΕΙ ΤΟ ΡΕΥΜΑ»

Γιατί  κάθε φορά που ένα «δυνατό» φυσικό φαινόμενο συμβαίνει και σε κάθε φυσική καταστροφή, σε κάθε απόκοσμο θέαμα, ο άνθρωπος μοιάζει με μυρμήγκι και η  δραστηριότητα του μοιάζει να είναι ένα χάρτινο καραβάκι στον ωκεανό. Μήπως το μάθημά μας , μας το μάθει τελικά η ίδια η φύση;

ΣΚΟΝΗ, ΠΕΤΡΕΣ, ΛΑΣΠΕΣ

Without music life would be a mistake.  ~Friedrich Wilhelm Nietzsche

Η μουσική είναι εκείνη η μορφή τέχνης που μπορεί να σε ταξιδέψει και να σε παρασύρει σε άλλους κόσμους μέσα σε λίγα λεπτά της ώρας.

Υπάρχουν πολλά αγαπημένα τραγούδια και μουσικές οι οποίες «συνοδεύουν» ορισμένους από μας στην καθημερινότητά μας ανάλογα με τη διάθεση και τη φάση ζωής στην οποία είμαστε. Κάθε μουσικό κομμάτι αποτελεί το δικό μας σάουντρακ, πλημμυρισμένο από εικόνες και συναισθήματα. Όλοι λίγο πολύ συνδέουμε κάποιο κομμάτι με κάποια ανάμνηση, με κάποια σκέψη, με κάποιο πρόσωπο, με κάποια κατάσταση.

Για παράδειγμα σήμερα άκουγα συνεχόμενα ένα παλιό τραγούδι του Δημήτρη Πουλικάκου με τον τίτλο: «Σκόνη, Πέτρες, Λάσπη», από τον δίσκο Μεταφοραί εκδρομαί ο Μήτσος του 1976. Εγώ γεννήθηκα δυο χρόνια αργότερα. Ωστόσο η κατάσταση που περιγράφεται στους στίχους συνεχίζουν να είναι το ίδιο επίκαιροι, αφού γι αυτή τη γαμημένη φασουλάδα δουλεύουμε  κάποιοι σα τρελοί και κάποιοι άλλοι δεν την φτιάχνουμε καν μόνοι μας αλλά η γερασμένη μάνα μας που ζούμε παρέα μαζί της αφού δεν μπορούμε να κάνουμε κι αλλιώς.. Και μάλιστα πώς, ιδιαίτερα αυτή την εποχή των χαλεπών καιρών της οικονομικής κρίσης.

Τραγουδώντας τους στίχους, πιο καλά ουρλιάζοντας, μια χαρά μου εκτονώνεται το καταπιεσμένο μου συναίσθημα επιτρέποντας στον προλετάριο εαυτό μου να εκφραστεί ελεύθερα μέσα στους 4 τοίχους του σπιτιού μου και της δυνητικής κοινότητας των «φίλων» στο facebook.

Από το κομμάτι αυτό λοιπόν του Θείου Νώντα ξεκίνησα να σκέφτομαι πως θα ήταν μια ζωή χωρίς μουσική. Μάλλον δε μπορώ να τη φανταστώ όπως και κανείς άλλωστε αφού κι ο ίδιος ο οργανισμός μας παράγει ρυθμό με κύριο αυτόν της καρδιάς.

Η έννοια της μουσικής είναι τόσο παλιά όσο και η δημιουργία του κόσμου, αφού ο ρυθμός, από τα βασικότερα στοιχεία της, γεννήθηκε με την πρώτη πνοή ζωής. Το σύμπαν κινείται πάνω σε μια ατέλειωτη ποικιλία ρυθμών: αστρικοί ρυθμοί, εποχιακοί ρυθμοί, ημερονύκτιο... Ακόμα και ο  ανθρώπινος οργανισμός, μέρος του σύμπαντος, λειτουργεί επίσης πάνω σε μια πολύ μεγάλη ποικιλία ρυθμών: βιολογικοί ρυθμοί, οργανικοί ρυθμοί, κυτταρικοί ρυθμοί...

Η ζωή χωρίς τη μουσική μοιάζει να είναι «γυμνή», σα να λείπει η αίσθηση της ακοής.

Γιατί όμως ορισμένοι ήχοι μας αγγίζουν περισσότερο από κάποιους άλλους;

Σε κάποιες μελέτες αναφέρεται πως αυτό εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων που έχουν να κάνουν με την προσωπικότητα του καθενός. Οι πιο σημαντικοί είναι τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, η ιδιοσυγκρασία η μόρφωση, το κοινωνικο-πολιτιστικό και κληρονομικό περιβάλλον, το ίδιο το μουσικό έργο καθώς και  η ψυχική διάθεση του ατόμου κατά τη συγκεκριμένη στιγμή της ακρόασης. Έτσι εξηγείται η ταύτιση μου με τον στίχο: «Μα όλα στον ορίζοντα τα ίδια και τα ίδια κι οι ελπίδες μια απάτη μακρινή".

Είναι γεγονός ότι η αίσθηση της ακοής είναι η πρώτη που αναπτύσσεται γύρω στους 3 μήνες της εγκυμοσύνης .Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι έμβρυα ακούνε και αντιδρούν σε ήχους με κίνηση. .  Νεογέννητα μπορούν να αναγνωρίσουν μουσική που οι γονείς τους έπαιζαν για αυτά όταν ήταν στην μήτρα και επίσης γίνονται πιο χαρούμενα, ή τους παίρνει ο ύπνος όταν ακούνε κάποιο γνώριμο τραγούδι.  Κάποιοι ειδικοί επίσης λένε ότι τα έμβρυα αναπνέουν στον ρυθμό της αγαπημένης τους μουσικής.

Η μουσική είναι ένα από τα ελάχιστα μέσα που αντικατοπτρίζουν την ψυχοσύνθεσή  μας και καταφέρνει να μας αποφορτίσει και να μας εκφράσει με έναν μοναδικό τρόπο και μάλιστα χωρίς  λόγια.

Φαίνεται όμως πως ούτε και τα ζώα  μένουν αδιάφορα από τις μαγικές επιδράσεις της μουσικής. Για παράδειγμα, απόλυτοι λάτρεις της κλασικής μουσικής αποδεικνύονται οι σκύλοι καθώς, όταν «ρωτήθηκαν» από τους επιστήμονες της Σχολής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Queens στο Μπέλφαστ , δεν απάντησαν απλώς καταφατικά στην ερώτηση αλλά παρέδωσαν και το top 10 των προτιμήσεών τους με τους Μπαχ, Βιβάλντι και Μότσαρτ να βρίσκονται στην κορυφή των μουσικών προτιμήσεών τους. Οι σκύλοι φαίνεται ότι δεν αντέχουν καθόλου τη χέβι μέταλ μουσική, ενώ η ποπ και η ρέγκε τους αφήνουν αδιάφορους. Στο παρελθόν έχουν γίνει πολυάριθμες μελέτες οι οποίες έχουν δείξει ότι τα ζώα έχουν μουσικές προτιμήσεις. Π.χ., έχει αποδειχθεί ότι οι αγελάδες παράγουν περισσότερο γάλα υπό τους ήχους απαλής μουσικής ή ότι αυξάνεται η παραγωγή αβγών στις κότες που ακούνε ραδιόφωνο!!!

Και σε εργασιακούς χώρους όμως και ανάλογα τα καταστήματα υπάρχει μουσική άλλοτε διακριτική και άλλοτε έντονη, π.χ. σε καταστήματα όπως σουπερ μάρκετ ή καταστήματα ένδυσης, η οποία μουσική συνήθως όμως «σπάει τα νεύρα» του εργαζόμενου ή τον κουρδίζει να εργάζεται με μεγαλύτερη νευρικότητα μπορεί και σπαστικότητα αν για παράδειγμα επί οχτώ ώρες ακούει κάποιος χαζομπιτάκια. Εδώ μάλλον δεν υπολογίζεται η παραγωγικότητα του εργαζομένου αντίθετα με του ζώου αλλά περισσότερο η αύξηση της καταναλωτικής μανίας του πελάτη.

Τα τελευταία χρόνια ωστόσο έχει δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στη μουσικοθεραπεία σαν εναλλακτική μορφή ψυχοθεραπείας. Μουσικοθεραπεία είναι η κατάλληλη χρήση της μουσικής και των μουσικών στοιχείων με στόχο την υποστήριξη, βελτίωση ή αποκατάσταση της διανοητικής, φυσικής, συναισθηματικής και πνευματικής υγείας. Η μουσικοθεραπεία δεν στοχεύει τόσο στο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα όσο στο θεραπευτικό. Έτσι για την ιστορία αξίζει να αναφερθεί πως η μουσικοθεραπεία έχει τις ρίζες της στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Τόσο οι Πυθαγόρειοι όσο και ο Αριστοτέλης αναγνώριζαν τις θετικές επιδράσεις που ασκεί η μουσική στον ψυχικό κόσμο αλλά και ο Όμηρος ακόμη μας πληροφορεί για τη χρήση της μουσικής στη ίαση τραυμάτων. Στον 20^ο αιώνα αναγνωρίστηκε και επιστημονικά ότι η μουσική μέσα από τις δημιουργικές, δομικές και συναισθηματικές της ιδιότητες μπορεί να αντιμετωπίσει σωρεία ψυχικών και νοητικών παθήσεων ενώ αποτελεί ένα χρηστικότατο εργαλείο για την κοινωνική ένταξη συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων.

Οπότε αγαπητοί μουσικό-πωρωθείτε μπας και γιατρευτείτε, χωρίς να χρειαστεί να ανοίξετε το κεφάλι κανενός ή να πετάξετε καμιά πετρα σε κανα διερχόμενο λεωφορείο…Για τη λάσπη δεν το συζητώ τόση που υπάρχει στην Ελληνική επικράτεια μπορεί να φτάσει άνετα μέχρι της Βρυξέλλες.

Φοιτητές, ιδιώτες, καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες

Ένας διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για την κατασκευή φοιτητικής κατοικίας στην περιοχή του Μεταξουργείου γίνεται η αφορμή για μια εκ νέου συζήτηση σχετικά με την χωροθέτηση των φοιτητικών κατοικιών και τη δημόσια πρωτοβούλια.   

                                                                                                                          


Μια πρωτότυπη έκθεση αρχιτεκτονικής με τον τίτλο Up to 35 θα εκτυλίσσεται μέχρι το τέλος του χρόνου, στην περιοχή του Μεταξουργείου. Η έκθεση είναι αποτέλεσμα ενός διεθνούς διαγωνισμού που προκύρηξε γνωστή ιδιωτική αναπτυξιακή εταιρία, με στόχο τη δημιουργία μιας Πρότυπης φοιτητικής κατοικίας στην περιοχή.

Αρχιτέκτονες μέχρι 35 χρονών απ’ όλο τον κόσμο κλήθηκαν,να καταθέσουν τις σχεδιαστικές τους προτάσεις για την κατασκευή συγκροτήματος κατοικιών για φοιτητές, στον Κεραμεικό και το Μεταξουργείο στην Αθήνα. Η οδός Μαραθώνος 34 που βρίσκεται το οικόπεδο ανεγερσης της μελλοντικής φοιτητικής κατοικίας είναι γεμάτο εντυπωσιακά σχέδια και μελέτες. Η φαντασία των νέων δημιουργών πραγματικά οργιάζει και το προηγμένο design δίνει τη θέση του στον βαρύ σχεδιασμό πολυόροφων κτιρίων που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε.

Στόχος του διαγωνισμού ήταν να ενθαρρύνει τη δημιουργικότητα της επόμενης γενιάς σχεδιαστών και να ενισχύσει την αρχιτεκτονική έρευνα και την εφαρμογή σύγχρονων προγραμμάτων αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. Στους δημιουργούς δόθηκε η ελευθερία να προτείνουν τη δική τους τυπολογία κτιρίων λαμβάνοντας πάντα υπόψη τους τον περιβάλλοντα χώρο και τις απαιτήσεις δόμησης.

Ο Ιάσων Τσάκωνας είναι ο εμπνευστής της δημιουργίας αυτού του διαγωνισμού εκπροσωπος της κατασκευαστικής εταιρίας και μέλος της κριτικής επιτροπής. «Η ιδέα ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2009. Γενικά μας απασχολούσε η προοπτική της αξιοποίησης αυτής της περιοχής. Η ιδέα δημιουργίας φοιτητικής εστίας μπορεί να βοηθήσει στην αναζωογόνηση του τόπου και η αρχή μπορεί γίνει από αυτό εδώ το μικρό οικόπεδο και στο μέλλον να συνεχίσουμε και με τη διαμόρφωση άλλων οικοπέδων».

Συνολικά οι συμμετοχές έφτασαν τις 254 από όλο τον κόσμο εκ των οποίων οι 50 ελληνικές.Η προκύρηξη του διαγωνισμού που έγινε το καλοκαίρι είχε ως αποτέλεσμα να αναδείξει πέντε φιναλίστ: Δυο ομάδες από την Ιαπωνία, μια από την Ολλανδία και τις Ηνωμένες Πολιτείες και δύο Πορτογάλοι οι οποίοι δηλώνουν έδρα την Αθήνα.

Ο διαγωνισμός ανάδειξε σχέδια και νέες ιδέες για το αστικό τοπίο και στόχευσε σε ένα δεύτερο επίπεδο να επανεξετάσει τα υπάρχοντα πρότυπα κατοικίας σε κοινότητες.

Κατά τη διάρκεια της έκθεσης κάθε ενδιαφερόμενος μπορούσε να ψηφίσει κάποιο από τα πέντε έργα που έχουν επιλεχθεί από την επταμελή κριτική επιτροπή. Οριστική μελέτη για την κατασκευή του κτιρίου θα υποβληθεί έως τις 11 Ιανουαρίου 2010 οπότε και η κριτική Επιτροπή θα συνεδριάσει εκ νέου για την αξιολόγηση των φιναλίστ. Η γνώμη του κοινού θα αποτυπωθεί ως μια επιπλέον ψήφος. Η νικητήρια μελέτη θα υλοποιηθεί καθώς ο δημιουργός θα λάβει χρηματικό έπαθλο και θα μπορέσει να κατασκευάσει το έργο του στο εν λόγω οικόπεδο, ιδιοκτησία της εταιρίας, εμβαδού 200 τ.μ. με συντελεστή δόμησης 2,2 . Μάλιστα θα υπάρξει πρόβλεψη δυνατότητας επανάληψης στοιχείων του αρχιτεκτονικου σχεδίου σε γειτονικά οικόπεδα, ώστε να δημιουργηθεί ένα Νέο Φοιτητικό Κέντρο στην περιοχή.

Αυτός ο διαγωνισμός και η πρόθεση μιας ιδιωτικής εταιρίας να κατασκευάσει φοιτητικές κατοικίες στην περιοχή γεννά εύλογα διάφορα ερωτήματα που σχετίζονται τόσο με την χωροταξία, όσο και με την κατασκευή , ως δικαιολογία αναβαθμισης μιας περιοχής που τελευταία συνηθίζεται να σχετίζεται με αναθεωρήσεις γύρω από τον τρόπο χρήσης των ιδιωτικών και δημόσιων χώρων της. Μάλιστα όλα αυτά σε μια χώρα που σε έναν φοιτητικό πληθυσμό της τάξης των 350.000 μόλις οι 8.000 στεγάζονται σε εστίες.

Στο λεκανοπέδιο της Αττικής υπάρχουν τέσσερα μεγάλα συγκροτήματα φοιτητικών εστιών (Πατησίων, Ιλίσια, Ζωγράφου,Πολυτεχνείο) που καλύπτουν ποσοστό μόλις λίγο πάνω από το 1% των εγγεγραμμένων φοιτητών των ιδρυμάτων Αθήνας και Πειραιά. Εδώ και μια δεκαετία οι φοιτητικές εστίες έχουν μειωθεί αντί να αυξηθούν, σε πλήρη αντίθεση με τον αριθμό των φοιτητών ο οποίος αυξήθηκε σε μεγάλο ποσοστό. Συγκεκριμένα, ενώ λειτουργούσαν φοιτητικές εστίες του Πανεπιστημίου Πειραιά και του Παντείου, τώρα δεν υπάρχουν πια και οι ανάγκες καλύπτονται με επινοικίαση ξενοδοχείων, με όλα όσα αυτό συνεπάγεται.

«Η ανάγκη για την κατασκευή νέων φοιτητικών εστιών ,είναι πολύ μεγάλη αποτελεί όμως αποκλειστικά υποχρέωση του κράτους όπως είναι η δωρέαν σίτιση και στέγαση». Η Θεανώ Φωτίου είναι καθηγήτρια αρχιτεκτονικής του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων στην Αρχιτεκτονική σύνθεση. Το 2001 μαζί με την επίσης καθηγητρια αρχιτεκτονικής Ελένη Πορτάλιου εκπόνησαν μελέτη εν όψει της νέας φοιτητικής εστίας του Πολυτεχνείου πριν τους Ολυμπιακούς αγώνες.
«Τα πανεπιστήμια διαθέτουν ακίνητες περιουσίες ακόμα και μέσα στο κέντρο της πόλης, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή νέων φοιτητικών εστιών. Παρόλα αυτά τα κτίρια παραμένουν κενά ή ενοικιάζονται σε ιδιώτες ως επαγγελματικές στέγες.»


Χωροταξικά και Φοιτητικά

Μαζεύοντας πληροφορίες για την χωροταξία των φοιτητικών εστιών στην χώρα μας, έπεσε στα χέρια μου ένα σύγγραμα του Αντώνη Τρίτηση σχετικά με το Χωροταξικό σχέδιο σε Ελλάδα και Αθήνα. Ξεκινώντας με την επεξήγηση του όρου «Χωροταξία» τονίζεται το αδόκιμο του όρου που πάντως δε σημαίνει απλώς «τάξις στον χώρο» περισσότερο από ότι «ξενοδοχείο» σημαίνει απλά «ξενοδοχείο». Διαβάζοντας παρακάτω, ο αειμνιστος κύριος Τρίτσης μιλάει για Πολιτικοστρατιωτικό χωροταξικό σχεδιασμό συνδέοντας μάλιστα και την ύπαρξη πανεπιστημίων μέσα στα αστικά κέντρα: «Η ύπαρξη πανεπιστημίων μέσα στην καρδιά της πόλης, διαμορφώνει άμεσα επικοινωνία και αλληλεπίδραση σπουδαστών και κοινωνίας. Η δημιουργία «πανεπιστημιουπόλεων» και η απομόνωση τους από τον αστικό ιστό, καταλύει αυτή τη σχέση. Τα καθεστώτα που αισθάνονται ανασφάλεια μεταφέρουν τα πανεπιστήμια μακριά για να μη «μολύνουν» το κοινωνικό σύνολο οι σπουδαστές. Ανάλογες είναι οι σχέσεις «βιομηχανικών περιοχών», εργατών, κοινωνικού συνόλου, χωροταξικού ιστού και κυβερνητικής πολιτικής.»
Εδώ αξίζει να σημειώσουμε πως το 1968 ιδρύθηκε η πολυτεχνιούπολη Ζωγράφου κατά τα πρότυπα των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων των ευρωπαϊκών χωρών. Η λογική τότε ήταν οι φοιτητικές εστίες και τα πανεπιστήμια να βρίσκονται εκτός κέντρου. Η περίοδος αυτή ταυτίζεται με τη μεταρρύθμιση Παπανδρέου της δεκαετίας του ’60 αλλά και με την άνοδο της δικτατορίας στην εξουσία.
Λίγο μετέπειτα ιδρύονται δύο ισχυροί περιφερειακοί πόλοι σε ολη την χώρα, στην Πάτρα και τα Γιάννενα και δρομολογείται η δημιουργία των campus δηλαδή των συγκροτημένων σύμφωνα με τις νέες μεταπολεμικές-μοντέρνες αντιλήψεις πανεπιστημιουπόλεων στις παρυφές των πόλεων. Ο επιστημονικός κόσμος της αρχιτεκτονικής και της πολεοδομίας ισχυρίστηκε ότι η χωροθέτηση των πανεπιστημιουπόλεων εκτός των πόλεων, οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό, με την ανάγκη ελέγχου τους, μετά τις διεθνείς φοιτητικές εξεγέρσεις (πόλεμος του Βιετνάμ και Μάης του ’68). Το αξιοσημείωτο εδώ είναι ότι οι αποφάσεις για τη δημιουργία των campus, είχαν ληφθεί χρόνια πριν από αυτές τις διεθνείς εξελίξεις ή το ελληνικό 1973.
Από το 1982 αρχίζει σαφώς η περιφερειακή πανεπιστημιακή έκρηξη. Η Ελλάδα προσπαθεί να ακολουθήσει εκείνη την περίοδο την διεθνή πραγματικότητα μαζικοποίησης της ανώτατης εκπαίδευσης και δημιουργίας ΑΕΙ στην επαρχία. Την περιόδο αυτή γίνεται μεγάλη κριτική για τό ό,τι οι δεν είναι σωστό να βρίσκονται τα πανεπιστήμια και οι φοιτητικές εστίες εκτός του κέντρου των πολεων. Η προβληματική αυτή γύρω από του που θα πρέπει να βρίσκονται τα πανεπιστημιακά ιδρύματα και οι τόποι διαμονής των φοιτητών, συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Ο τελευταίος λόγος έγινε από την προηγούμενη κυβέρνηση που ήθελε να μεταφερθούν τα τμήματα που λειτουργούν στο κέντρο της Αθήνας στην Πανεπιστημιούπολη και στην Πολυτεχνειούπολη του Ζωγράφου. Πανεπιστημιακοί και φοιτητικοί σύλλογοι όμως συνεχίζουν να αντιδρούν.Η κυρία Θεανώ Φωτίου προσθέτει: «Εμείς ως αρχιτέκτονες και πανεπιστημιακοί, θέλουμε τους φοιτητές στο κέντρο της πόλης καθώς είναι ένας πληθυσμός συμβατός με τους υπόλοιπους πληθυσμούς και συγχρονίζεται επίσης και με τις διάφορες πολιτισμικές ομάδες. Είμαστε ενάντια στα φοιτητικά γκέτο. Με το να χαρακτηρίζεται η ύπαρξη πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και φοιτητικών κατοικιών ως εστίες αναταραχής αυτό έχει ως συνέπεια τον εκτοπισμό του φοιτητικου κοσμου και από τον εκπαιδευτικό χώρο και από τον χώρο διαμονής. Παράλληλα είναι «μια καλή ευκαιρία» να εκμεταλλευτούν εμπορικά οι ιδιώτες τους χώρους αυτούς που βρίσκονται στο κέντρο και αποτελούν «φιλέτα ».
Από αυτό το σημείο όμως ξεκινάει η συζήτηση περί συνεπειών μιας παρέμβασης του ιδιωτικού κεφαλαίου. «Αν ιδιώτες μπουν στον φοιτητικό χώρο «φροντίζοντας» για την ίδρυση κατοικιών και εστιών αυτό συνεπάγεται την εμπορευματοποίηση της Ανώτατης Εκπαίδευσης αφήνοντας ένα ανοιχτό παράθυρο στη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων». Πράγματι η ανάμιξη των ιδιωτών με την ίδρυση φοιτητικών υποδομών είναι ένας ενδιαφέρον τομέας για παραπάνω κέρδος.

Το παράδειγμα του Μεταξουργείου και το ιδιωτικό κεφάλαιο

Για πολλούς το Μεταξουργείο αποτελεί το νέο «φιλέτο» των ιδιωτών. Μετά τις περιοχές Γκάζι και Ψυρρή , είναι η περιοχή μαζί και ο Κεραμεικός που έχουν οικονομικό ενδιαφέρον καθότι βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής από το κέντρο και οι τιμές διατηρούνται ακόμη χαμηλά λόγω της υποβάθμισης από τη χρήση του χώρου και των εγκατελελειμένων κτισμάτων. Η παρουσία μιας φοιτητικής γειτονιάς μέσα στη συγκεκριμένη περιοχή αποτελεί θέμα που εντάσσεται γύρω από μια ευρύτερη συζήτηση σχετικά με μια πολιτική ανάπτυξης της γύρω περιοχής.
Η αρχή έγινε με το άνοιγμα χώρων Τέχνης όπως γκαλερί και θέατρα αλλά και με τη φιλοξενεία της Μπιενάλλε της Αθήνας. Αρχιτέκτονες αλλά και κάτοικοι της περιοχής τοποθετούνται για τους τρόπους αναβάθμισης και εναντιώνονται στη δύναμη του επενδυτικού κεφαλαίου. Η «Ανοιχτή Πόλη» είναι μια δημοτική κίνηση που αντιδρά στην αυθαίρετη χρήση των δημόσιων και ιδιωτικών χώρων της περιοχής: « Στο Μεταξουργείο φαίνεται ότι, όποιο κι αν είναι το κοινωνικό και πολιτικό κόστος, ανοίγει το πεδίο για την ανάπλαση από την ιδιωτική πρωτοβουλία. Ήδη η περιοχή έχει προσελκύσει επενδύσεις του δημοσίου ή μη κερδοσκοπικών φορέων, που κατευθύνονται στη δημιουργία κτιρίων πολιτισμού προκειμένου να «αναπτυχθεί και εξελιχθεί μια υποβαθμισμένη περιοχή της πόλης σε πόλο έλξης πολιτιστικών δραστηριοτήτων που θα πλαισιώνονται από νέες και παλιές πολυτελείς κατοικίες». Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει σε περιπτώσεις εξώσεων φτωχών οικογενειών από κατοικίες που μετατράπηκαν τάχιστα σε ιδιωτικούς «χώρους τέχνης»… Η περιοχή μεταλλάσσεται και συνακόλουθα βλέπουμε ήδη φαινόμενα όπως ο εκτοπισμός πάνω από 2000 ανθρώπων,από τις επαγγελματικές τους στέγες.»
Αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι δε θα πρέπει να υπάρχουν χώροι Τέχνης ή και φοιτητικός κόσμος στην περιοχή. Η κυρία Φωτίου υπογραμμίζει: «Σε αυτά τα υποθμισμένα μέρη θα έπρεπε να επέμβει το κράτος και να προχωρήσει το ίδιο στην εξυγιανσή τους με: 1ον Αναπλάσεις των δημοσίων χώρων και 2ον αναπλάσεις κατοικιών που θα πρέπει να δοθούν στα χαμηλά στρώματα, αντί για να τα εκτοπίσουν από την περιοχή.Και όντως στην περιοχή αυτή του Μεταξουργείου μπορούν να μείνουν φοιτητές και να δημιουργηθεί ένα νέο Φοιτητικό κέντρο, αρκεί αυτό να συμβεί με δημόσια κι όχι ιδιωτική πρωτοβουλία».
Ο Δημόσιος χώρος είναι ένας ακριβός χώρος καθώς αφορά τους πολίτες, οι οποίοι πρέπει να λαμβάβουν υπηρεσίες υψηλής ποιότητας. Η κυρία Φωτίου εξηγεί: «Η εκμεταλλευσή τους από ιδιώτες δεν οδηγεί στην απαραίτητα στην αναβάθμιση όταν δεν υπάρχει κρατικός έλεγχος. Δε συνεπάγεται η αναβάθμιση με τραπέζια και καρέκλες των διάφορων καφέ στα πεζοδρόμια.
Ωστόσο ο τρόπος που λειτουργούν οι μεγάλες κατασκευαστικές είναι λίγο πολύ γνωστός σε όλους. Αγοράζουν οικόπεδα και περιουσίες σε υποβαθμισμένες περιοχές όπως αυτή του Μεταξουργείου, αφήνουν να περάσει κάποιο διάστημα να πέσουν κι άλλο οι τιμές λόγω της χρήσης των χώρων (π.χ. πορνεία, αστεγοι, μετανάστες) και μετά σιγά σιγά προχωράν στις κατασκευές «αναβαθμίζοντας» τη γειτονιά και διατηρώντας χαμηλές τις τιμές. Έπειτα ακολουθούν «οι φοιτητές» που θα μείνουν πιο εύκολα στην υπο αναβάθμιση αυτή περιοχή από τα μεσοαστικά στρώματα. Ο τρόπος αυτός ονομάζεται gentrification και εκφράζει τη διαδικασία κατα την οποία οι φτωχές εργατικές συνοικίες στο κέντρο τη πόλης αναμορφώνονται μέσω δράσης του κτηματικού κεφαλάιου, των μεσοαστών αγοραστών και ενοικιαστών ακινήτων και των ιδιοκτητών γης και κατοικιών. Ωστόσο οι ανώδυνες περιγραφές του φαινομένου περιλαμβάνουν τους όρους «αναβάθμιση», «αναγέννηση».»

Εν κατακλείδι και αναφορικά με την έκθεση αρχιτεκτονικής με την οποία ξεκινήσαμε το άρθρο, θα πρέπει να σημειωθεί πως αυτο που πραγματικά λείπει είναι μια κρατική πολιτική φοιτητικών εστιών που πραγματικά να μεριμνά. «Υπάρχει ένα τεράστιο υλικό από διπλωματικές εργασίες και μελέτες σχετικά με την χωροθέτηση και τη δημιουργία φοιτητικών εστιών από φοιτητές-αρχιτέκτονες όλων των τμημάτων αρχιτεκτονικής της χώρας που θα μπορούσαν τα εκάστοτε υπουργεία να εκμεταλλευτούν για την δημιουργία κατάλληλων φοιτητικών εστιών σε κατάλληλους χώρους αντί να αφήνονται ερμαιο στα χέρια της ιδιωτικής πρωτοβουλίας».